Λιανοτράγουδα
Τα λιανοτράγουδα είναι σύντομα παραδοσιακά τραγουδάκια της δημοτικής ποίησης. Έχουν μόνο δύο στίχους και είναι συνήθως δεκαπεντασύλλαβα σε ιαμβικό ή τροχαϊκό ρυθμό, με ομοιοκαταληξία.
Τα περισσότερα προέρχονται από την Ήπειρο (και τη Βόρεια Ήπειρο) και συγγενεύουν με την κρητική μαντινάδα και το νησιώτικο κοτσάκι.
Κατά κανόνα πρόκειται για αυτοσχέδια τραγούδια που φτιάχτηκαν τη στιγμή του γλεντιού. Όντας προϊόντα αυτοσχεδιασμού, πολλές φορές δεν τραγουδιούνται , αλλά απλά απαγγέλλονται ή τραγουδιούνται a capella, δηλαδή χωρίς τη συνοδεία μουσικών οργάνων.
Τα περισσότερα προέρχονται από την Ήπειρο (και τη Βόρεια Ήπειρο) και συγγενεύουν με την κρητική μαντινάδα και το νησιώτικο κοτσάκι.
Κατά κανόνα πρόκειται για αυτοσχέδια τραγούδια που φτιάχτηκαν τη στιγμή του γλεντιού. Όντας προϊόντα αυτοσχεδιασμού, πολλές φορές δεν τραγουδιούνται , αλλά απλά απαγγέλλονται ή τραγουδιούνται a capella, δηλαδή χωρίς τη συνοδεία μουσικών οργάνων.
| Αριθμός Αφορισμών: 34 | Αναγνώσεις: 224 |
Στίχοι
| Χωρίς αέρα το πουλί, χωρίς νερό το ψάρι, χωρίς αγάπη δε βαστούν κόρη και παλικάρι. άρεσε σε 60 |
| Η υπομονή στον άνθρωπο,
αν έχει νου και χάρη, πουλιέται κι αγοράζεται με το μαργαριτάρι. άρεσε σε 24 |
| Η χήρα θέλει πάπλωμα
κι η παντρεμένη στρώμα και η μικρή κατάχαμα, γιατί δεν ξέρει ακόμα… άρεσε σε 13 |
| Κρασί, σε πίνω για καλό, κι εσύ με πας στον τοίχο, κινώ να πάω στο σπίτι μου, την πόρτα δεν τη βρίσκω. άρεσε σε 10 |
| Ο πλάτανος θέλει νερό και η λεύκα θέλει αέρα και το κορίτσι φίλημα ώσπου να φέξει η μέρα. άρεσε σε 10 |
| Η ομορφιά στον άνθρωπο που έχει νου και χάρη, πουλιέται και ζυγίζεται με το μαργαριτάρι. άρεσε σε 1 |
| Καλόγερος θε να γενώ ν’ αγιάσω την ψυχή μου, μα δε μ’ αφήνει ο διάολος που έχω στο βρακί μου. άρεσε σε 1 |
| Πόσοι και πόσοι φαίνονται το δέντρο ότι αγαπούνε, κι όταν του φάνε τον καρπό, το δέντρο λησμονούνε. άρεσε σε 1 |
| Αν αρχινήσω να σου πω παινέματα και χάρες, από τα νύχια ως την κορφή σου βρίσκω νοστιμάδες. |
| Αν μ' αγαπάς κι είν' όνειρο, ποτέ να μην ξυπνήσω, γιατί με την αγάπη σου ποθώ να ξεψυχήσω. |
| Μην τα πετάς τα λόγια σου σαν τ’ άχερο στ’ αλώνι, γιατί τα παίρνει ο δαίμονας και ποιος τα συμμαζώνει. |
| Απ’ όλα τ’ άστρα τ’ ουρανού ένα είναι που σου μοιάζει, ένα που βγαίνει το πουρνό, όταν γλυκοχαράζει. |
| Παλιά στράτα δε χάνεται, καινούργια δεν πατιέται, ουδέ παλιά αγαπητικιά δεν απολησμονιέται. |
| Ανάθεμα τη μάνα σου και τον προξενητάρη που έδωσαν στον κόρακα την πέρδικα ζευγάρι. |
| Εγώ είμαι εκείνο το πουλί το καταπικραμένο, που φτιάχνει τη φωλίτσα του σε δέντρο μαραμένο. |
| Βασιλικά είν’ τα μάτια σου, βασιλικά κοιτάζουν μόν’ ένα κακό έχουνε, που δεν με κουβεντιάζουν. |
| Αν παντρευτείς, παντρεύομαι, κι αν έτσι μείνεις, μένω, κι αν πας να γίνεις καλογριά, στα ράσα κι εγώ μπαίνω. |
| Βασιλικός στη γειτονιά, κι εμείς τον πεθυμούμε, κι έρχοντ’ απ’ άλλη γειτονιά και τον κορφολογούνε. |
| Απ’ τα πολλά τα βάσανα και απ’ τα πολλά μου πάθη, σ’ ένα δεντρί ακούμπησα και το δεντρί μαράθη. |
| Για μαύρα μάτια χάνομαι, για γαλανά πεθαίνω, και για τα περδικόματα σχίζω τη γη και μπαίνω. |
| Εμίσεψες και μ’ άφησες σαν παραπονεμένη, σαν εκκλησιά αλειτούργητη σε χώρα κουρσεμένη. |
| Θάλασσα, απ’ όλα τα νερά και τα ποτάμια πίνεις, και τα δικά μου δάκρυα πιε, πλατύτερη να γίνεις. |
| Δεν είν’ ο έρωτας ανθός μαζί του για να παίξεις, μόν’ είναι βάτος μ’ αγκαθιές κι αλίμονό σου αν μπλέξεις. |
| Άμα πεθάνω θάψε με στη γούβα τ’ αργαλειού σου, να με πατούν τα πόδια σου και η σέλα του βρακιού σου. |
| Αναστενάζω, βγαίνει αχός, βήχω και βγαίνει αντάρα, κι όταν σε συλλογίζομαι με πιάνει τραμουντάνα. |
| Κυπαρισσάκι μου ψηλό, ποια βρύση σε ποτίζει, που στέκεις πάντα δροσερό κι ανθείς και λουλουδίζεις; |
| Έχει σεβντάδες δεκατρείς όπ’ αγαπάει γυναίκα, εγώ τους τρεις τους πέρασα, μου μένουν άλλοι δέκα. |
| Ήθελα να σε ρωτήσω, Τούρκα είσαι για Ρωμιά, για Εγγλέζα για Φραντσέζα που ’χεις τόση ομορφιά. |
| Γιατί δεν με καλέσατε κι εμένανε στο γάμο, που ήξερα της νύφης σας παινέματα να κάνω; |
| Του εχθρού σου μην εμπιστευθείς τα λόγια που σου λέγει, μήτε ποτέ της γυναικός που σου μιλεί και κλαίγει. |
| Η αγάπη θέλει φρόνηση, θέλει ταπεινοσύνη θέλει λαγού περπατησιά κι αητού γρηγοροσύνη. |
Παρόμοιες Πηγές Γνωμικών
Μανώλης Παπαθανασίου 2008 – 2025